Vi khuẩn não mô cầu là gì? Vi khuẩn não mô cầu có ở đâu? Vi khuẩn nào gây bệnh viêm não mô cầu?

Nội dung chính

Vi khuẩn não mô cầu là gì? Vi khuẩn não mô cầu có ở đâu?

Vi khuẩn não mô cầu là gì? Theo đó, vi khuẩn não mô cầu là một loại vi khuẩn có sức đề kháng yếu, dễ bị tiêu diệt khi gặp nhiệt độ cao. Nếu tiếp xúc với nhiệt độ 50°C, vi khuẩn có thể bị tiêu diệt trong khoảng 5 phút, còn ở 100°C, chúng sẽ bị phá hủy hoàn toàn chỉ trong vòng 30 giây. Khi tồn tại trong dịch não tủy bên ngoài cơ thể, vi khuẩn này chỉ có thể sống từ 3 đến 4 giờ.

Thông thường, khi xâm nhập vào cơ thể, vi khuẩn não mô cầu chủ yếu cư trú tại vùng tỵ hầu mà không gây ra bất kỳ triệu chứng rõ ràng nào. Giai đoạn này có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tháng, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của mỗi người. Tuy nhiên, khi cơ thể suy yếu, hệ miễn dịch bị tổn thương hoặc người bệnh mắc các bệnh lý như cảm lạnh, vi khuẩn có thể xâm nhập vào máu, gây viêm màng não mủ. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển thành nhiễm khuẩn huyết, thậm chí dẫn đến tử vong.

Dưới kính hiển vi, vi khuẩn não mô cầu có hình dạng giống hạt cà phê, thường đứng thành từng cặp hoặc tạo thành các cụm nhỏ. Chúng là vi khuẩn Gram âm, vi khuẩn não mô cầu có ở trong bào tương của bạch cầu đa nhân. Dựa trên cấu trúc kháng nguyên vỏ, vi khuẩn này được chia thành nhiều nhóm như A, B, C, D, W-135, X, Y và Z, trong đó nhóm A, B, C là những nhóm thường gặp nhất tại Việt Nam. Vi khuẩn chủ yếu cư trú trong mũi và họng, đặc biệt phổ biến ở trẻ em dưới 5 tuổi.

Một số người mang vi khuẩn Neisseria meningitidis nhưng không có biểu hiện bệnh lý. Trong nhiều trường hợp, vi khuẩn tự biến mất sau một thời gian, giúp cơ thể sản sinh miễn dịch tự nhiên. Tuy nhiên, ở những trường hợp khác, vi khuẩn có thể theo đường máu xâm nhập vào hệ tiêu hóa, hô hấp và thần kinh trung ương, gây ra viêm màng não.

Bệnh viêm màng não mô cầu có thể lây lan nhanh trong cộng đồng qua đường hô hấp, tiếp xúc trực tiếp với nước bọt hoặc dịch tiết có chứa vi khuẩn. Bất kỳ ai cũng có nguy cơ nhiễm bệnh, nhưng trẻ nhỏ dưới 5 tuổi là nhóm đối tượng dễ mắc nhất.

Vi khuẩn não mô cầu là gì? Vi khuẩn não mô cầu có ở đâu? Vi khuẩn nào gây bệnh viêm não mô cầu? (Ảnh từ Internet)

Vi khuẩn nào gây bệnh viêm não mô cầu?

Vi khuẩn Neisseria meningitidis là tác nhân chính gây bệnh viêm não mô cầu và có thể tấn công nhiều bộ phận trên cơ thể như da, hệ tiêu hóa và hệ hô hấp. Nếu vi khuẩn này không được phát hiện kịp thời, nó có thể theo đường máu di chuyển đến hệ thần kinh trung ương và gây ra viêm màng não. Ngoài ra, trong một số trường hợp, vi khuẩn có thể xâm nhập trực tiếp vào hệ thần kinh do chấn thương, sau phẫu thuật hoặc khi có nhiễm trùng vùng đầu.

Có bốn nhóm vi khuẩn chính gây viêm màng não mô cầu, bao gồm A, B, C và D, trong đó nhóm A và B là phổ biến nhất. Ngoài ra, các nhóm W-135, X, Y và Z cũng có thể gây bệnh. Viêm màng não mô cầu chủ yếu lây qua đường hô hấp khi tiếp xúc trực tiếp với nước bọt, dịch tiết từ người mang vi khuẩn hoặc hít phải vi trùng trong không khí. Mặc dù bất kỳ ai cũng có thể mắc bệnh, nhưng trẻ em dưới 5 tuổi và thanh thiếu niên trong độ tuổi 15 - 24 là nhóm có nguy cơ cao nhất.

Khi mắc bệnh, các triệu chứng bệnh viêm não mô cầu khởi phát đột ngột như:

- Sốt cao bất thường

- Đau đầu dữ dội

- Buồn nôn, nôn mửa

- Cổ cứng, khó cử động

- Có thể xuất hiện tình trạng lơ mơ hoặc hôn mê

- Phát ban đặc trưng

Nếu xuất hiện các triệu chứng trên, người bệnh cần được đưa đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc điều trị đúng lúc có thể giảm thiểu nguy cơ tử vong và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng do viêm màng não mô cầu gây ra.

Các trường hợp nào bị cấm hành nghề khám bệnh, chữa bệnh?

Căn cứ tại Điều 20 Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023 quy định về 6 trường hợp bị cấm hành nghề khám bệnh, chữa bệnh như sau:

(1) Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi vi phạm pháp luật có liên quan đến chuyên môn kỹ thuật.

(2) Đang trong thời gian thi hành án treo, án phạt cải tạo không giam giữ về hành vi vi phạm pháp luật có liên quan đến chuyên môn kỹ thuật.

(3) Đang trong thời gian thử thách đối với người bị kết án phạt tù có liên quan đến chuyên môn kỹ thuật nhưng được tha tù trước thời hạn có điều kiện.

(4) Đang trong thời gian thi hành án phạt tù hoặc đang bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc.

(5) Đang trong thời gian bị cấm hành nghề khám bệnh, chữa bệnh theo bản án hình sự có hiệu lực pháp luật của tòa án hoặc bị hạn chế thực hiện hoạt động khám bệnh, chữa bệnh theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền.

(6) Mất năng lực hành vi dân sự hoặc có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi hoặc hạn chế năng lực hành vi dân sự.